Kontakty z dzieckiem są częstym problemem jaki pojawia się przy okazji spraw o rozwód oraz o wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dziećmi jakie prowadzę. Rodzic wykonujący władzę rodzicielską nad dzieckiem często bowiem utrudnia albo wręcz uniemożliwia kontakty drugiego rodzica z dzieckiem.

Na potrzeby tego artykułu i aby uprościć zrozumienie spraw jak wyegzekwować kontakty z dzieckiem, przyjmijmy nazewnictwo:

• „rodzic A” – rodzic, który sprawuje bieżącą pieczę nad dzieckiem, z którym dziecko mieszka,
• „rodzic Z” – rodzic, który nie mieszka z dzieckiem, lecz ma prawo i obowiązek utrzymywać kontakty z dzieckiem.

Kontakty z dzieckiem – przykłady zachowań rodziców:

Sytuacja idealna – pomimo rozstania rodzice dogadują się ze sobą w każdej kwestii związanej z dziećmi. W ostatnim czasie obserwuję coraz więcej takich relacji. Na pierwszym spotkaniu sama także sugeruję rodzicom właśnie takie ułożenie wzajemnych relacji – dla dobra dziecka. Rodzice z roku na rok są bardziej świadomi tego, że ich rozstanie i konflikty pomiędzy nimi nie powinny wpływać na dzieci i ich relacje z rodzicami. W przypadku konfliktu rodziców najwięcej tracą bowiem dzieci.

Niestety rodziców walczących na przysłowiowe noże jest wciąż bardzo dużo. O wiele za dużo.

Sytuacja problematyczna – rodzic A uniemożliwia lub utrudnia kontakty z dzieckiem rodzicowi Z. Przyczyn takich zachowań jest wiele. Np. zła wola i chęć dokuczenia rodzicowi Z, niszczące przekonanie rodzica A, że robi to dla dobra dziecka. Motywy nie są tu jednak ważne, bowiem negatywne konsekwencje, jakie niesie za sobą zachowanie rodzica A, poniosą w przyszłości dzieci.

Jeśli rodzice nie są w stanie porozumieć się co do sposobu realizowania kontaktów rodzica Z z dzieckiem, należy kwestię tę uregulować formalnie – złożyć wniosek (o kontakty z dzieckiem) do sądu.

W przypadku składania wniosku o uregulowanie kontaktów z dzieckiem, dobrze jest zawnioskować w nim o udzielenie zabezpieczenia tych kontaktów na czas trwania postępowania. To wniosek o uregulowanie kontaktów w czasie, kiedy sąd będzie rozpoznawał wniosek właściwy o uregulowanie kontaktów z dzieckiem – to szczególnie ważne w sprawach rozwodowych, które mogą trwać bardzo długo. W praktyce wygląda to tak, że do wydania przez sąd wyroku (i jego uprawomocnienia) w zakresie kontaktów z dzieckiem, kontakty te będą realizowane na podstawie wydanego przez sąd postanowienia o zabezpieczeniu.

Postanowienie sądu postanowieniem, wyrok wyrokiem, ale jak wyegzekwować od rodzica A wypełnienie obowiązków określonych w ww. orzeczeniach?

Rodzice mają wiele pomysłów na utrudnianie kontaktów. Najczęstsze przykłady, kiedy dzieci nie są wydawane przez rodzica A rodzicowi Z

• po prostu „nie, bo nie”,
• bo dziecko jest chore (mimo, że to nie jest prawda),
• bo ten weekend to już jest zaplanowany inaczej,
• dzieci zapisywane są np. na zajęcia dodatkowe akurat w dni, kiedy rodzic Z ma ustalone kontakty. Wtedy z wiadomych przyczyn kontakt ogranicza się do zaprowadzenia dziecka na zajęcia dodatkowe i odebranie go.
• w jeszcze inny sposób kontakty są sabotowane przez rodzica A.

Jak sprawić, aby rodzic utrudniający kontakty z dzieckiem respektował postanowienia dotyczące kontaktów?  Jak wyegzekwować kontakty z dzieckiem?

1. We wniosku warto wnieść o ustalenie, że niezrealizowany kontakt odbędzie się w najbliższym możliwym terminie i w rozmiarze, w jakim się nie odbył. W konsekwencji kontakt powinien zostać wykonany w innym dniu niż ustalony przez sąd. Może to być wystarczający dla rodzica A sygnał, że nie opłaca się utrudniać kontaktów i zmyślać powodów dla uniemożliwienia kontaktu z dzieckiem, bowiem spotkanie dziecka z rodzicem Z odbędzie się w innym terminie.
2. Jeśli na rodzica A nie działają usilne prośby o realizację kontaktów, powinno się złożyć wniosek o zagrożenie rodzicowi A nakazaniem zapłaty na rzecz rodzica Z określonej kwoty za każde niewykonanie lub nienależyte wykonanie przez rodzica A orzeczenia w przedmiocie wykonywania kontaktów (wyrok sądu, ugoda zawarta przed sądem lub mediatorem). Orzeczenie z zagrożeniem nakazania zapłaty określonej sumy pieniężnej za utrudnianie kontaktów rodzica Z z dzieckiem może być zawarte już w orzeczeniu ustalającym kontakty z dzieckiem, jeżeli już w toku tego postępowania rodzic Z wykaże, że istnieje obawa, że kontakty będą utrudniane lub wręcz uniemożliwiane przez rodzica A.
   W przypadku niezastosowania się do ww. orzeczenia, sąd może nakazać rodzicowi A zapłatę określonej sumy pieniężnej na rzecz rodzica Z. Przepisy nie wskazują jaką maksymalną bądź minimalną kwotę sąd jest zobowiązany zasądzić tytułem kary za utrudnianie kontaktów. Kwota ta jest ustalana z uwzględnieniem sytuacji majątkowej osoby zobowiązanej do jej uiszczenia i proporcjonalnie do sumy naruszeń. Sąd może również nałożyć na rodzica A obowiązek zwrotu uzasadnionych wydatków związanych z przygotowaniem przez rodzica Z kontaktu z dzieckiem. To np. zwrot kosztów dojazdu do miejsca zamieszkania dziecka, kosztów kuratora, kosztów zakupu biletów do kina, na basen, itp.).
3. Ostatecznie można także złożyć wniosek o ustanowienie nadzoru kuratora nad wykonywaniem przez rodzica A jego obowiązku wydawania dziecka rodzicowi Z w terminach ustalonych przez Sąd.

Idealnie byłoby, aby rodzice doszli między sobą do porozumienia w zakresie realizacji prawa do kontaktów dziecka z rodzicem Z. Jeśli jednak nie ma takiej szansy, powyższe wskazówki mogą ułatwić rodzicowi Z egzekwowanie od rodzica A kontaktów z dzieckiem.

Adwokat Agnieszka Cisowska – Chruścicka

Od 2007 roku skutecznie udziela pomocy m.in. w zakresie prawa rodzinnego np. rozwód, alimenty, opieka nad dziećmi. Doradza jak wnioskować do sądu o kontakty z dzieckiem. Rozumie, że to sprawy wymagające szczególnej delikatności, ale również podejmowania stanowczych kroków prawnych. ☎ 783 670 348