Błąd lekarski, czym jest? Jakie są terminy przedawnienia roszczenia? Jeszcze niedawno duża część polskiego społeczeństwa w ogóle nie zdawała sobie sprawy z możliwości dochodzenia odszkodowania z powodu zaistnienia błędu lekarskiego. Jednak dziś do naszej Kancelarii coraz częściej zgłaszają się osoby, które podają, że utraciły zdrowie na skutek błędów i zaniedbań ze strony lekarzy. Część naszych klientów, to również osoby, które w wyniku błędów lekarskich straciły najbliższych członków rodziny lub opiekunowie osób dotkniętych kalectwem powstałym wskutek niewłaściwego leczenia. 

Niestety w wielu przypadkach jest już za późno by uzyskać od szpitali należne odszkodowania za stwierdzony błąd lekarski, bowiem roszczenia z nimi związane, tak jak i inne roszczenia cywilne ulegają przedawnieniu.

W niniejszym artykule poruszę kwestię błędów lekarskich i terminów przedawnienia roszczeń, tak byście Państwo w przyszłości mogli skutecznie dochodzić należnych Wam odszkodowań przed sądem, nie bojąc się, że sprawa zostanie oddalona na skutek podniesionego przez przeciwnika procesowego zarzutu przedawnienia.

Czym jest błąd lekarski, a zdarzenie medyczne – definicja

Do chwili obecnej błąd lekarski nie został zdefiniowany w żadnym przepisie prawnym. Dlatego do ustalenia, czym jest błąd lekarski sięgnąć trzeba do orzecznictwa sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego, który już w orzeczeniu z dnia 1 kwietnia 1955 roku w sprawie sygn. akt IV CR 39/54 wskazał, że błędem w sztuce lekarskiej jest czynność (zaniechanie) lekarza w zakresie diagnozy i terapii, niezgodna z nauką medycyny z zakresie dla lekarza dostępnym.

W bardziej aktualnym orzeczeniu – w wyroku z dnia 24 października 2013 roku Sąd Najwyższy uznał, że przez błąd lekarski rozumie się naruszenie obowiązujących lekarza reguł postępowania, oceniane w kontekście nauki i praktyki medycznej, a odpowiedzialność lekarza powstanie w przypadku przeprowadzenia zabiegu niezgodnie z zasadami wiedzy medycznej, jeżeli był to błąd zawiniony, czyli polegający na zachowaniu odbiegającym od ustalonego wzorca.

Od błędu lekarskiego odróżnić należy zdarzenia medyczne, o których mówi ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

Zgodnie z art. 67a ustawy zdarzeniem medycznych jest zakażenie pacjenta biologicznych czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia pacjenta albo śmierć pacjenta, do którego doszło w szpitalu i będącego następstwem niezgodnego z aktualną wiedzą medyczną:

• diagnozą, która spowodowała niewłaściwe leczenie lub opóźniła właściwe leczenie przyczyniając się tym do rozstroju zdrowia,
• leczeniem, w tym wykonania zabiegu operacyjnego,
• zastosowaniem produktu leczniczego lub wyrobu medycznego.

I w tym miejscu wyjaśnić należy, że każdy błąd lekarski zalicza się do błędów medycznych, ale nie każdy błąd medyczny jest błędem lekarskim. Błędem lekarskim będzie tylko działanie podejmowane przez samego lekarza np.:

• wycięcie tylko części chorej tkanki
• pozostawienie w ranie ciała obcego
• źle przeprowadzony wywiad lekarski
• włączenie do terapii niewłaściwych leków, które nie posiadają żadnego logicznego uzasadnienia.

Przedawnienie błędu lekarskiego – jak stanowi prawo?

Roszczenia o odszkodowania, tak jak inne roszczenia cywilne ulegają przedawnieniu. Jeżeli roszczenie uległo przedawnieniu, a sprawa trafiła do Sądu, powództwo może zostać oddalone na skutek podniesionego przez stronę pozwaną zarzutu przedawnienia.

W przypadku błędów lekarskich do czynienia mamy z kilkoma terminami przedawnienia roszczeń:

• błąd lekarski przedawnienie – ogólna zasada – 3 lata
• błąd lekarski przedawnienie, gdy poszkodowany nie ma wiedzy o wyrządzonej szkodzie – 3 lata od dnia powzięcia wiadomości o szkodzie i osobach za nią odpowiedzialnych, nie więcej jednak niż 10 lat po wyrządzeniu szkody np. zakażenie bakterią
• błąd lekarski przedawnienie, gdy szkoda powstała w wyniku przestępstwa – 20 lat od daty popełnienia przestępstwa wywołującego szkodę, w przypadku, gdy do jego stwierdzenia doszło w drodze wyrokiem sądu karnego
• błąd lekarski przedawnienie w sytuacji osoby małoletniej (poniżej 18 lat) – termin przedawnienia nie może zakończyć się wcześniej niż z upływem 2 lat od uzyskania przez tą osobę pełnoletności.

Uchylenie się od zobowiązania

Czy można dochodzić przed sądem roszczeń, które uległy przedawnieniu? Oczywiście, że można, jednakże należy liczyć się z sytuacją, że sąd oddali powództwo w przypadku, gdy strona przeciwna podniesie przysługujący jej zarzut przedawnienia. Natomiast w przypadku, gdy pozwany zarzutu nie podniesie, Sąd z urzędu nie może badać terminów przedawnienia i wówczas orzec powinien stosowne odszkodowanie.

Ustawowe terminy przedawnienia nie mogą być przedłużane ani skracane w drodze umowy, jednak istnieje możliwość przerwania biegu przedawnienia min. poprzez uznanie roszczenia, bądź wszczęcie postępowania mediacyjnego. Jednak, do przeprowadzenia negocjacji przydatna wydaje się pomoc profesjonalnego pełnomocnika prawnego, który nie tylko zna podstawy mediacji, ale także posiada odpowiednią wiedzę i doświadczenie.

O czym warto pamiętać?

Aby skutecznie dochodzić odszkodowania za popełnione na osobie błędy lekarskie zachować trzeba określone przez prawo terminy, w przeciwnym razie sąd może oddalić powództwo o zapłatę i obciążyć powoda kosztami postępowania uznając go za stronę przegrywającą spór. Jeżeli jesteś ofiarą błędu lekarskiego najlepszym wyjściem jest konsultacja z obytym w tego rodzaju sprawach adwokatem, który dogłębnie przeanalizuje Twój przypadek i konkretnie wskaże Ci, jakie są szanse w sporze ze szpitalem lub lekarzem. Pamiętaj, że sprawą błędu lekarskiego zająć należy się w określonym terminie, dlatego nie zwlekaj i już dziś umów się na spotkanie z fachowcem.

Adwokat Agnieszka Cisowska–Chruścicka

Od 2007 roku skutecznie udziela pomocy m.in. w zakresie prawa cywilnego, karnego, odszkodowań i spraw z roszczeniami, gdzie stwierdzono błąd lekarski. Rozumie, że to sprawy wymagające szczególnej delikatności, ale również podejmowania stanowczych kroków prawnych. ☎ 783 670 348