Jakie koszty sądowe ponoszą strony postępowania przed sądem pracy

Co do zasady pracownik wnoszący powództwo do sądu pracy jest zwolniony z ponoszenia opłat. Nie oznacza to jednak, że jest on całkowicie z nich zwolniony.

W trakcie postępowania w sprawach z prawa pracy o roszczenia pracownika wszelkie wydatki obciążające pracownika ponosi tymczasowo Skarb Państwa

Trzeba podkreślić, że zwolnienie od kosztów sądowych w sprawach z zakresu prawa pracy ma zastosowanie tylko do pracownika i to wówczas, gdy jest on powodem dochodzącym swoich roszczeń. Natomiast gdy powodem w takich sprawach jest pracodawca dochodzący od pracownika np. odszkodowania za zniszczone mienie lub za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 611 k.p.), to wtedy obie strony zobowiązane są do ponoszenia kosztów sądowych na zasadach ogólnych. Tak więc gdy powodem jest pracodawca, to pracownik i pracodawca będą zmuszeni ponosić koszty sądowe związane ze sprawą. Będą oni także zobowiązani do ponoszenia wydatków w toku procesu (np. związanych z opinią biegłych). Pracodawca w szczególności będzie musiał wnieść opłatę od pozwu w wysokości 5% wartości przedmiotu sporu.

Kwestia kosztów jest uregulowana przede wszystkim w dwóch przepisach ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych:

Art. 35

1. W sprawach z zakresu prawa pracy pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30 złotych wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Jednakże w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 000 złotych, pobiera się od wszystkich podlegających opłacie pism procesowych opłatę stosunkową.

Art. 96

1. Nie mają obowiązku uiszczenia kosztów sądowych:

(…)

4) pracownik wnoszący powództwo lub strona wnosząca odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem art. 35 i 36.

Koszty w praktyce

1) W sprawach, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza kwoty 50.000 złotych:

1. Pracownik nie ma obowiązku uiszczania opłaty sądowej od pozwu.
2. Pracodawca uiszcza opłatę od pozwu na zasadach ogólnych.
3. Zarówno pracownik, jak i pracodawca uiszczają opłatę od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia w wysokości 30 złotych.

2) W sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przekracza kwotę 50.000 złotych obie strony mają obowiązek uiszczania opłat sądowych na zasadach ogólnych.

Zwrot kosztów między stronami

Zwrot kosztów sądowych przeciwnikowi przez stronę przegrywającą jest dokonywany na zasadach ogólnych, przepisy nie przewidują obecnie w tym zakresie żadnych preferencji dla pracownika.

Pracownik, który przegrał sprawę w sądzie pracy musi zwrócić pracodawcy koszty, jakie ten poniósł w związku z postępowaniem sądowym wszczętym przez byłego pracownika. Zwrot kosztów staje się wymagalny z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu.